Wat te doen bij stralingsincident

Als water, lucht, grond en gewassen besmet raken, kan dit ernstige gevolgen hebben. Hoe ernstig hangt af van de hoeveelheid straling die iemand oploopt. Hoe meer straling iemand ontvangt, hoe groter het risico is dat hij of zij er ziek van wordt.

Een ander gevaar bij een kernongeval is mogelijk de paniek die bij mensen ontstaat. Paniek kan zorgen voor chaos en gevaarlijke situaties.

Bij een ernstig ongeval met een kernreactor neemt de overheid maatregelen. De maatregelen verschillen per situatie. Zo kan de overheid:

• Jodiumtabletten uitdelen en adviseren deze op een bepaald tijdstip in te nemen.
• Besluiten tot evacuatie van een bepaald gebied.
• Mensen vragen binnen te gaan schuilen.
• Voedsel- en drinkwatermaatregelen treffen (bijvoorbeeld een oogst- of slachtverbod om te voorkomen dat er besmet vlees of groente op de markt komt).

• Bedenk vooraf dat je vaak nog veel tijd hebt om te schuilen of te evacueren, raak dus niet in paniek.
• Weet hoe je ventilatiegaten kunt afsluiten.
• Bedenk waar je naartoe kunt of wilt als je moet evacueren.
• Als je in oktober 2017 jodiumpillen hebt ontvangen, bewaar deze dan goed, op een logische plek.
• Bedenk vooraf dat je vaak nog veel tijd hebt om te schuilen of te evacueren, raak dus niet in paniek.
• Zorg dat je genoeg spullen en een noodpakket in huis hebt als je enige tijd (maximaal 24 uur) binnen moet blijven.
• Zijn er mensen in je omgeving die extra hulp nodig hebben tijdens een noodsituatie? Bespreek met hen wat je voor hun kunt doen.
• Ben je hulpbehoevend? Bespreek dit dan met familie, vrienden en/of buren.

Is er een radioactieve wolk op komst, maar nog niet gepasseerd?

• Bereid je erop voor dat je een periode van maximaal 24 uur moet schuilen. Ga naar huis, haal kinderen van school en zorg voor een noodpakket.
• Zorg voor voldoende levensmiddleen en leg een voorraad (drink)water aan.
• Luister naar calamiteitenzender Omroep Brabant en kijk op denkvooruit.nl voor actuele informatie en adviezen.
• Stel je mobiele telefoon in voor NL-Alert, zodat je hiervan berichten kunt ontvangen.
• Informeer je naasten in dezelfde regio.
• Let op: neem nooit op eigen initiatief een jodiumtablet in. Een jodiumtablet beschermt uitsluitend als je deze op het juiste moment inneemt. Wacht dus altijd op instructies van de overheid en volg deze op.

Is een radioactieve wolk (bijna) in de buurt?

• Je hoort de sirene of krijgt een NL-Alert. Dit is het signaal om naar binnen te gaan.
• Raak niet in paniek.
• Zit je in de auto? Zet de calamiteitenzender Omroep Brabant aan, schakel alle ventilatie uit en rij weg van de kerncentrale. Let op: als er files zijn, kun je beter schuilen in een gebouw.
• Volg de berichtgeving via Omroep Brabant. Zo wordt je geïnformeerd over welke maatregelen de overheid adivseert om jezelf en anderen in jouw omgeving in veiligheid te brengen.
• Blijf binnen of ga naar binnen en sluit deuren en ramen en alles wat als ventilatie werkt. Bijvoorbeeld een afzuigkap, ontluchtingskoker en muur- en toiletrooster.
• Gebruik geen drinkwater, geen regenwater, geen bladgroenten of moeilijk schoon te maken etenwaren. Gebruik alleen voorverpakte voedingsmiddelen.
• Houd huisdieren binnen.
• Raak mensen of dieren die buiten zijn geweest niet met blote handen aan; ze kunnen besmet zijn. Is raken nodig, gebruik dan bij voorkeur handschoenen. Spoel mensen en dieren die buiten zijn geweest af met water. Hoe sneller je dat doet hoe minder blootstelling aan straling.

Bij een kernongeval kunnen radioactieve stoffen vrijkomen. Een voorbeeld van zo’n radioactieve stof is radioactief jodium. Via de luchtwegen of het eten van besmet voedsel kan radioactief jodium in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Dit kan op de langere  termijn schildklierkanker veroorzaken. De schildklier heeft een beperkte opnamecapaciteit voor jodium. De opname van radioactief jodium in de schildklier kan daarom worden voorkomen door kort voor of tijdens de blootstelling een hoeveelheid niet-radioactief jodium in te nemen, in de vorm van jodiumtabletten (kaliumjodide). Deze tabletten bevatten zoveel jodium dat zij de schildklier  verzadigen.

Jodiumtabletten bieden geen bescherming tegen andere radioactieve stoffen die door het lichaam worden opgenomen. Daarom zal de overheid ook andere beschermende maatregelen afkondigen zoals schuilen (binnenblijven en ramen, deuren en ventilatie afsluiten) en maatregelen ter bescherming van voedsel.